Skrocony opis choroby bazowany na :
Lister Hill National Center for Biomedical Communications
U.S. National Library of Medicine
National Institutes of Health
Nazwa schorzenia "Zespol Angelmana" (Eng. Angelman Syndrome) pochodzi od nazwiska pediatry (dr Harry Angelman) ,
ktory jako pierwszy (w 1965r) opisal troje dzieci z tym schorzeniem.
Czym jest Zespol Angelmana?
Zespol Angelmana jest zlozonym genetycznie defektem, ktory przede wszystkim afektuje system nerwowy.
Charakterystyczne objawy to: opoznienie w rozwoju, intelektualne inwalidztwo, uposledzenie mowy,
problemy w poruszaniu sie i zaburzenia rownowagi.
Wiekszosc chorych na te chorobe dzieci posiada regularne napady drgawek (epilepsja) oraz maloglowie (microcephaly).
Opozniony rozwoj staje sie zauwazalny miedzy 6-tym , a 12-tym miesiacem zycia.
Inne sygnaly i symptomy ujawniaja sie stopniowo we wczesnym dziecinstwie.
Dzieci z Zespolem Angelmana sa zazwyczaj radosne, nadpobudliwe i czesto bezzasadnie wybuchaja smiechem.
Charakteryzuje je nadpobudliwosc, krotka koncentracja i trzepotanie rekoma.
Wiekszosc chorych dzieci ma rowniez problemy ze snem i potrzebuje mniej snu niz ich zdrowi rowiesnicy.
Niektore z nich sa niezwykle jasnej karnacji i maja zdecydowanie jasne wlosy
Wraz z wiekiem osoby z zespolem Angelmana staja sie mniej pobudliwe, i maleja problemy ze snem.
Osoby dotkniete ta choroba pozostaja uposledzone umyslowo i fizycznie przez cale zycie.
Maja ciezkie zaburzenia mowy oraz napady epileptyczne.
Jak rozpowszechniony jest Zespol Angelmana?
Zespol Angelmana dotyka od 1 na 12,000 do 1 na 20,000 dzieci.
Jakie genetyczne defekty wywoluja zespol Angelmana?
Wiele charakterystycznych cech Zespolu Angelmana wynika z utraty funkcjii genu UBE3A.
Ludzie zwykle dziedzicza jedna kopie genu UBE3A od kazdego z rodzicow.
Obie kopie tego genu sa aktywne w wielu tkankach organizmu.
W pewnych obszarach mozgu, jednak tylko pochodzaca od matki kopia genu UBE3A jest aktywna.
Jesli matczyna kopia genu UBE3A zostala utracona lub jest niezdolna do prawidlowego funkcjonowania
np. z powodu mutacji, wowczas nie bedzie zadnej aktywnej kopii genu w okreslonych partiach mozgu.
-------------------------------------------
Istnieje kilka roznych przyczyn dezaktywacji matczynej kopii genu UBE3A.
Wiekszosc przypadkow zespolu Angelmana (okolo 70 %) wystepuje, gdy segment chromosomu 15 zawierajacy gen UBE3A zostal utracony.
W innych przypadkach (ok. 11 %), zespol Angelmana spowodowany jest mutacja w matczynej kopi tego genu.
W niewielkich ilosci przypadkow, osoby z zespolem Angelmana odziedziczyly obie kopie chromosomu 15 od ojca,
zamiast po jednym egzemplarzu od kazdego rodzica. Zjawisko to nazywa sie ojcowska disomia jednorodzicielska.
Rzadko, zespol Angelmana moze byc rowniez spowodowany przez przegrupowanie chromosomow (relokacje),
lub mutacje lub inny defekt w rejonie DNA, ktory odpowiada za aktywacje genu UBE3A.
Dotyczy to zmian genetycznych, ktore moga wylaczyc (zdezaktywowac) matczyny gen UBE3A.
W 10% - 15 % przypadkow przyczyny choroby nie da sie okreslic. W tych przypadkach zmiany dotyczace innych genow
i chromosomow moga byc odpowiedzialne za wystapienie tej choroby.
-------------------------------------------
Gen OCA2 znajduje sie na odcinku chromosomu 15, ktory jest czesto nieaktywny u osob z Zespolem Angelmana.
Bialko produkowane na podstawie tego genu pozwala dokonczyc pigmentacje skory, wlosow i oczu.
Z utrata genu zwanego OCA2 zwiazane sa: jasna karnacja skory i jasne wlosy.
Wiecej informacji na temat : OCA2,
genu UBE3A i
chromosomu 15.
Czy Zespol Angelmana jest choroba dziedziczna?
Wiekszosc przypadkow Zespolu Angelmana nie jest dziedziczne, a w szczegolnosci te,
ktore wynikaja z wypadniecia genu UBE3A w matczynym chromosomie 15 lub disomia ojcowska chromosomu 15.
Te genetyczne zmiany maja charakter przypadkowy.
Choroba dotyka ludzi, ktorych rodzinna historia nie notuje zadnych podobnych przypadkow.
-------------------------------------------
Rzadko zmiany genetyczne odpowiedzialne za zespol Angelmana moga byc dziedziczone.
Na przyklad mozliwe jest dziedziczenie mutacji w genie UBE3A lub dziedziczenie zmian w DNA
dezaktywujacych matczyny gen UBE3A.
Schemat dziedziczenia Zespolu Angelmana. (2003 Oulu University Library)
.
___________________________________________________
Projekt i implementacja Jacek Lomowski